اصلح در نظام اسلامی کسی است که دین شناس، عادل ، مدیر و دشمن شناس باشد
با انتخاب اشتباه هم مخالف مقتضای عقل عمل کردیم و هم سبب بهره نبردن و چه بسا ضرر به خود شدیم و همه اگر به واسطه انتخاب ما دیگران هم ضرر کرده اند، مسئولیم.
اگر شرکت در انتخابات صرفا یک حق باشد، شرکت نکردن امری مذموم نیست، حقی که به فرد عرفا یا قانونا یا شرعا داده شده است را نمی خواهد استفاده کرد؛ اما اگرشرکت در انتخابات تکلیف باشد، باید شرکت کرد. اما این که حق است یا تکلیف مسأله ای جدی است که باید علما با تحقیق و تبیین علمی نشان دهند
کسانی که ولایت فقیه را قبول ندارند، معتقدند خدا مردم را به خودشان واگذار کرده است و دخالتی در کار حکومت نکرده است! حکمت الهی در آفرینش انسان و برقراری نظام در عالم، نشان می دهد که خداوند قهر نکرده و مردم را به خودشان وانگذاشته است؛ اما روشی را قر داده تا بتوان بر اساس آن، افرادی را به عنوان حاکم پذیرفت. به عبارت بهتر خداوند در زمانی که دسترسی به معصوم نیست، شبیه ترین افراد به معصوم را به عنوان ولی و حاکم قرار داده است.
یک راه تحلیلی نیز می توان به کار گرفت تا اصلح را شناخت؛ و آن این است که ببینیم اصلا عقلای دنیا حکومت را برای چه می خواهند؟ والبته اسلام حکومت را برای چه می خواهد؟
مهم ترین هدف از حکومت از نگاه عقلا، تأمین امنیت است و حتی انسان ها را گرگ انسان می دانند که باید یک قدرتی باشد که از وی حساب ببرند. امروزه بهداشت و تأمین اقتصاد هم جزء اهداف حکومت دانسته می شود؛ خلاصه این که هدف از حکومت این است که مردم بتوانند راحت زندگی کنند و تکامل بیابند.
باید توجه داشت هدف دین از حکومت علاوه بر امنیت و بهداشت و نظایر آن، این است که آخرت مردم را آباد کند؛ چرا که اصلاامنیت و بهداشت و تأمین نیازهای اقتصادی نیزمقدمه ای است برای ساخت حیات و زندگی ابدی؛ لذا در نظام اسلامی، حاکم مانند سر قافله ای است که باید قافله را به سمت سعادت ابدی حرکت دهد و امکان رشد انسانی را برای مردم فراهم کند. لذا حاکم اصلح کسی است که دین شناس باشد. و بتواند امنیت مالی، جانی و دینی مردم را فراهم کند.
البته اصلح بودن حاکم به این معنا نیست که در همه امور بهترین باشد و در سایر رکارهای تخصصی در زمینه های مختلف از همه سرآمد باشد.
لذا چند شرط اساسی باید در حاکم وجود داشته باشد که نبود آن ها سبب ایجاد خلأ اساسی می شود؛ یکی فقاهت و دین شناسی، عدالت؛ مدیریت و شناخت مسائل اجتماع و دشمن شناسی که بتواند مردم را از خطراتی که مال و جان و دین مردم را تهدید می کند، مصون نگه دارد.
بوده اند فقیهانی که در فقه بسیار متبحر بوده اند، اما به خاطر عدم شناخت جامعه و دشمن و ساده لوحی به وسیله ای در دست دشمنان اسلام تبدیل شده اند. پس این سه ملاک یعنی شناخت دین، مدیریت و شناخت اجتماع و شناخت دشمن، مهم ترین ملاک ها برای فرد اصلح در نظام اسلامی هستند.
............................................................................
سخنان مهم علامه مصباح
